Staircases IV

วันนี้คงเป็นตอนจบของเรื่องบันไดครับ จากที่ผ่านมา เราได้มีการพูดถึงบันไดคอนกรีต และ บันไดไม้ไปแล้ว บันไดที่สร้างด้วยเหล็กคงเป็นตัวสุดท้ายที่นิยมใช้กัน สืบเนื่องจากปัจจุบัน การก่อสร้างต้องการความเร็ว งานต่อเติมอาคารบางประเภทมีข้อจำกัดในการสร้างโครงสร้างที่มีน้ำหนักมาก จึงมีการนำเหล็กมาใช้ในการก่อสร้างมากขึ้น บันไดเหล็กที่นิยมใช้พอแบ่งออกได้เป็น 2 ลักษณะ บันไดและบันไดหนีไฟ บันไดเวียน บันไดลิง บันไดเหล็กส่วนใหญ่ในบ้านเรามักจะสร้างเพื่อใช้ในส่วนของโรงงาน ทางเดินเหนือหลังคา ทางซ่อมบำรุงต่าง ๆ รวมไปถึงบันไดภายนอกอาคารที่ใช้เป็นทางหนีไฟในอาคารสูงที่สร้างมานานแล้ว ผู้ออกแบบมีวัตถุประสงค์ให้มีน้ำหนักเบา มีความทนทานต่อการใช้งาน และมีการเลือกใช้แผ่นเหล็กลาย chequer plate มาใช้เพื่อป้องการการลื่นเวลาเดิน ต่อมามีการนำมาใช้ในงานดัดแปลงอาคารและอาคารที่สร้างใหม่ที่ต้องการการประหยัดเวลา โดยใช้เหล็กทำแม่บันไดและใช้ขั้นบันไดจากวัสดุอื่น เช่น ไม้เนื้อแข็ง คอนกรีตผสมกับโครงเหล็ก เป็นต้น บ้านแถวก็มีการนำเหล็กมาเป็นส่วนของโครงสร้างบันได โดยนำมาใช้ทำแม่บันไดและโครงรับขั้นบันได บันไดที่ใช้เหล็กมักจะต้องการ การประกอบที่ปราณีต มีการวัดระยะที่แม่นยำ การประกอบส่วนใหญ่จะใช้วิธีการเชื่อม โครงเหล็กและวางขั้นบันไดไม้ภายหลัง มักจะพบปัญหาสองสามประการดังนี้ เวลาเดินจะมีเสียงดัง ปัญหาที่พบมักเกิดจากเหล็กรับขั้นบันไดไม่ได้ระนาบกับขั้นบันได เหล็กรับขั้นบันไดเชื่อมกับแม่บันไดไม่แน่นหนา ทำให้มีการขยับตัวขณะเดิน ช่างที่ก่อสร้างไม่ได้เผื่อระยะความหนาขั้นบันไดขั้นแรก และ ระยะจมูกบันไดของบันไดขั้นบนสุด ทำให้เกิดปัญหา ระยะลูกตั้งบันไดขั้นแรกสูง ระยะลูกตั้งบันไดขั้นบนสุดเตี้ยกว่าขั้นอื่น ๆ และลูกนอนสั้นกว่า บันไดเวียน มีการทำอยู่หลายแบบ ทั้งที่เป็นบันไดเหล็กทั้งตัวที่พบได้มากในอาคารที่มีการต่อเติมและทำชั้นลอยภายใน บันไดเวียนโครงเหล็กที่ใช้ไม้มาทำขั้นบันได รวมไปถึงบันไดเหล็กอัลลอยที่เป็นแบบสำเร็จรูปที่มักนำมาใช้กับงานภายนอกอาคาร การนำไปใช้ในส่วนต่าง ๆ …

Continue Reading

Staircases I

วันนี้เรามาดูอีกองค์ประกอบหนึ่งที่สำคัญของอาคารครับ บันไดถือ เป็นองค์ประกอบหนึ่งของเกือบทุกอาคารที่จะต้องมี  บันไดถือได้ว่าเป็นสิ่งก่อสร้างที่เชื่อมต่อระหว่างระดับหนึ่งไปยังอีกระดับหนึ่ง สามารถใช้วัสดุก่อสร้างได้หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นบันไดไม้ ที่มีรูปแบบการก่อสร้างชิ้นงานโดยเฉพาะ บันไดคอนกรีตที่มากับรูปแบบอาคารสาธารณะทั่วไป บันไดเหล็กที่เกิดมาพร้อมกับอาคารที่นิยมใช้โครงสร้างเหล็กเพื่อความรวดเร็ว รวมไปถึงกระจกถือเป็นอีกวัสดุหนึ่งที่มีการนำมาใช้กับพื้นและราวกันตกบันได บางครั้งคนทั่วไปอาจจะเรียกชื่อองค์ประกอบของบันไดต่างกัน แต่ในทางปฎิบัติของผู้ออกแบบจะมีการเรียกองค์ประกอบของบันไดกันดังนี้ ลูกนอน (Tread) ลูกตั้ง (Riser) จมูกบันได (Nosing) แม่บันได (Stinger) ลูกกรง (Baluster) ราวบันได (Stair railing) เมื่อพูดถึงรูปแบบของบันได บันไดนั้นมีหลายรูปแบบให้เลือกออกแบบตามความต้องการของอาคารและขนาดของพื้นที่บันไดที่จะใช้  รุปแบบบันไดพื้นฐานสำหรับอาคารทั่วไปอาจแบ่งออกได้ดังนี้ บันไดตรง (Straight staircase) เป็นบันไดช่วงเดียวจากพื้นชั้นหนึ่งไปสู่อีกชั้นหนึ่ง รูปแบบบันไดชนิดนี้อาจจะไม่ค่อยได้พบมาก อันเนื่องมาจากข้อกำหนดของกฎหมายอาคารระยะความสูงระหว่างอาคารรวมไปถึงความยาวของช่วงบันไดที่มีผลต่อความปลอดภัยในการใช้งานด้วย บันไดโค้ง (Winder staircase) เป็นบันไดช่วงเดียวทำมุมฉากกันระหว่างช่วงบันไดตอนล่างและตอนบน รูปแบบบันไดชนิดนี้มีการใช้มากในอาคารขนาดเล็กที่ต้องการพื้นที่บันไดน้อย บางอาคารมีการทำจำนวนขั้นบันไดช่วงล่างน้อยกว่าช่องบน เพื่อป้องกันไม่ให้ศรีษะของผู้เดินชนฝ้าเพดาน บันไดชานพักกลาง (Half landing staircase) เป็นบันไดสองช่วง ส่วนใหญ่ช่วงของบันไดจะขนานกัน เป็นบันไดที่นิยมใช้กันโดยทั่วไป อันเนื่องมาจากข้อบังคับด้านกฎหมายอาคารที่จะจำกัดความสูงของบันไดแต่ละช่วงเอาไว้ รวมไปถึงข้อจำกัดของความยาวไม่ที่นำมาทำแม่บันได บันไดโค้งชานพักกลาง (Quarter landing staircase) เป็นบันไดสองช่วง ที่มีชานพักสูงไม่เท่ากัน บางครั้งผู้ออกแบบได้กำหนดให้มีห้องใช้สอยใต้บันได เช่น ห้องน้ำ ห้องเก็บของ …

Continue Reading