Staircases IV

วันนี้คงเป็นตอนจบของเรื่องบันไดครับ จากที่ผ่านมา เราได้มีการพูดถึงบันไดคอนกรีต และ บันไดไม้ไปแล้ว บันไดที่สร้างด้วยเหล็กคงเป็นตัวสุดท้ายที่นิยมใช้กัน สืบเนื่องจากปัจจุบัน การก่อสร้างต้องการความเร็ว งานต่อเติมอาคารบางประเภทมีข้อจำกัดในการสร้างโครงสร้างที่มีน้ำหนักมาก จึงมีการนำเหล็กมาใช้ในการก่อสร้างมากขึ้น

บันไดเหล็กที่นิยมใช้พอแบ่งออกได้เป็น 2 ลักษณะ

  1. บันไดและบันไดหนีไฟ
  2. บันไดเวียน
  3. บันไดลิง

บันไดเหล็กส่วนใหญ่ในบ้านเรามักจะสร้างเพื่อใช้ในส่วนของโรงงาน ทางเดินเหนือหลังคา ทางซ่อมบำรุงต่าง ๆ รวมไปถึงบันไดภายนอกอาคารที่ใช้เป็นทางหนีไฟในอาคารสูงที่สร้างมานานแล้ว ผู้ออกแบบมีวัตถุประสงค์ให้มีน้ำหนักเบา มีความทนทานต่อการใช้งาน และมีการเลือกใช้แผ่นเหล็กลาย chequer plate มาใช้เพื่อป้องการการลื่นเวลาเดิน

01

02

ต่อมามีการนำมาใช้ในงานดัดแปลงอาคารและอาคารที่สร้างใหม่ที่ต้องการการประหยัดเวลา โดยใช้เหล็กทำแม่บันไดและใช้ขั้นบันไดจากวัสดุอื่น เช่น ไม้เนื้อแข็ง คอนกรีตผสมกับโครงเหล็ก เป็นต้น บ้านแถวก็มีการนำเหล็กมาเป็นส่วนของโครงสร้างบันได โดยนำมาใช้ทำแม่บันไดและโครงรับขั้นบันได

บันไดที่ใช้เหล็กมักจะต้องการ การประกอบที่ปราณีต มีการวัดระยะที่แม่นยำ การประกอบส่วนใหญ่จะใช้วิธีการเชื่อม โครงเหล็กและวางขั้นบันไดไม้ภายหลัง มักจะพบปัญหาสองสามประการดังนี้

  1. เวลาเดินจะมีเสียงดัง ปัญหาที่พบมักเกิดจากเหล็กรับขั้นบันไดไม่ได้ระนาบกับขั้นบันได
  2. เหล็กรับขั้นบันไดเชื่อมกับแม่บันไดไม่แน่นหนา ทำให้มีการขยับตัวขณะเดิน
  3. ช่างที่ก่อสร้างไม่ได้เผื่อระยะความหนาขั้นบันไดขั้นแรก และ ระยะจมูกบันไดของบันไดขั้นบนสุด ทำให้เกิดปัญหา ระยะลูกตั้งบันไดขั้นแรกสูง ระยะลูกตั้งบันไดขั้นบนสุดเตี้ยกว่าขั้นอื่น ๆ และลูกนอนสั้นกว่า

03

04

stairs

07

บันไดเวียน มีการทำอยู่หลายแบบ ทั้งที่เป็นบันไดเหล็กทั้งตัวที่พบได้มากในอาคารที่มีการต่อเติมและทำชั้นลอยภายใน บันไดเวียนโครงเหล็กที่ใช้ไม้มาทำขั้นบันได รวมไปถึงบันไดเหล็กอัลลอยที่เป็นแบบสำเร็จรูปที่มักนำมาใช้กับงานภายนอกอาคาร การนำไปใช้ในส่วนต่าง ๆ พอจะแบ่งข้อพิจารณาไว้ดังนี้

  1. บันไดเวียนมีพื้นบันไดด้านในแคบมาก การออกแบบควรทำบันไดให้กว้างไม่น้อยกว่า 200 มม ในช่วงทางคนเดินควรกว้างไม่น้อยกว่า 600 มม
  2. บันไดเวียนจะต้องทำความสูงของลูกตั้งกับลูกนอนให้สัมพันธ์กัน หากกำหนดไม่ดีจะมีปัญหาความสูงของช่องทางเดินอาจจะน้อยกว่า 2 เมตร
  3. บันไดเวียนที่จะใช้แบบสำเร็จรูป ควรมีการตรวจสอบผลรวมของความสูงขั้นบันไดเพื่อนำมากำหนดเป็นความสูงระหว่างชั้นของอาคาร
  4. ไม่ควรทำบันไดเวียนเป็นบันไดหลักของอาคาร หรือ ใช้สำหรับผู้สูงอายุ เนื่องจากขั้นบันไดด้านในจะแคบกว่าปกติ ใช้งานได้ไม่สะดวกเท่าที่ควร

10