ผู้ที่เรียนวิชาช่างก่อสร้าง วิศวกร และสถาปนิกส่วนใหญ่จะทราบดีว่า ซีเมนต์ ปอร์ตแลนด์ (Portland Cement) หรือ ซีเมนต์ที่ใช้เป็นส่วนผสมสำคัญของคอนกรีต นั้นมีอยู่ถึง 5 ประเภท คือ

• ซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ ประเภท 1 (Portland Cement Type 1 ) สำหรับใช้งานทั่วไป
• ซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ ประเภท 2 (Portland Cement Type 2 ) สำหรับงานที่ต้องการให้ทนทานต่อสาร ซัลเฟตปานกลาง
• ซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ ประเภท 3 (Portland Cement Type 3 ) สำหรับงานคอนกรีตที่ต้องการให้เร่งกำลังรับน้ำหนักเร็วขึ้น

• ซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ ประเภท 4 (Portland Cement Type 4 ) สำหรับงานที่ต้องการให้ความร้อนต่ำในขณะที่อยู่ในช่วงการเกิดปฏิกิริยาแข็งและบ่มตัว (Hydration)
• ซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ ประเภท 5 (Portland Cement Type 5 ) สำหรับงานที่ต้องการให้ทนต่อสารซัลเฟตที่มีปริมาณสูง

การก่อสร้างโดยทั่วไปจะใช้ซีเมนต์ประเภท 1 เป็นส่วนใหญ่ ดังนั้นซีเมนต์ประเภทนี้จึงหาซื้อได้ง่าย มีขายตามร้านขายวัสดุก่อสร้างโดยทั่วไป ส่วนการใช้ซีเมนต์ประเภทอื่นๆ จึงเป็นการสั่งงาน ของวิศวกรสำหรับงานแต่ละประเภทแต่ก็ไม่ถึงขั้นว่า จะจำกัดอย่างนั้น คนอื่นอยากซื้อมาใช้ก็ย่อมได้ แต่ต้องควักกระเป๋ามากหน่อยเท่านั้นเอง ในทางตรงข้ามงานบางอย่างผู้ใช้งานไม่เข้าใจปัญหาสภาพหน้างานเช่น อยู่เมืองที่ติดทะเล หรือ จะก่อสร้างบนทะเล หรือในทะเลก็ตาม แล้วใช้ซีเมนต์ประเภท 1 เป็นส่วนผสมคอนกรีต จะเห็นได้ว่า ในเวลาไม่นาน คอนกรีตก็เสื่อมสภาพเนื่องจากไม่สามารถทนทานต่อสารซัลเฟตที่อยู่ในรูปเกลือ ซึ่งมีอยู่มากในทะเลหรือพื้นที่ใกล้ชายฝั่งทะเล นั่นเอง ดังนั้นเมื่อท่านอ่าน blog นี้จบถ้ามีโอกาสต้องทำงานในสภาพพื้นที่ดังกล่าว จงเลือกใช้ซีเมนต์ ประเภท 5 แทน มิเช่นนั้น อาคารของท่านก็จะไม่ต่างจากภาพต่อไปนี้ในเวลาไม่นาน

 ผมเคยไปควบคุมการก่อสร้างบ้านพักอาศัยของผู้มีฐานะท่านหนึ่ง ปรากฏว่าผู้รับเหมาก็นำเอาปูนซีเมนต์ ที่ไม่ใช้ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ประเภท 1 มาใช้แต่ใช้ปูนชนิดที่ใช้สำหรับงาน ฉาบ หรือก่อ แทนปูนซีเมนต์ประเภท 1 ดังกล่าว ด้วยความเห็นแก่ต้ว ที่ต้องการเพียงกำไรมากขึ้น  เนื่องจาก ปูนที่ใช้สำหรับก่อ หรือฉาบนั้น มีส่วนผสมที่เป็นทรายละเอียดอยู่ถึง 25 % และไม่สามารถให้กำลังหรือความแข็งแรงเท่าปูนซีเมนต์ประเภท 1 เลย ถึงแม้นว่าจะเพิ่มปริมาณปูนขึ้นก็ตาม สังเกตุดูง่ายๆ เราสามารถกระเทาะปูนฉาบออกได้โดยง่าย ลองไปกระเทาะคอนกรีตดูเผลอๆมือเคล็คแล้วคอนกรีตยังไม่กระเทาะออกมาเลย ฉะนั้นการเลือกใช้ซีเมนต์สำหรับผสมในคอนกรีตจึงควรศึกษา หรือถามผู้รู้ เถอะครับ เพราะ สิ่งที่ท่านสร้างจะอยู่กับท่านไปเป็นเวลานับ สิบๆปี

วิทยาการได้เปลี่ยนไป ความก้าวหน้าทางคอนกรีตวิทยาก็ก้าวล้ำไปทุกวัน การวิเคราะห็วิจัยก็ดำเนินการอย่างต่อเนื่อง เมื่อผมเรียนจบวิศว ใหม่ๆ ตอนนั้นกำลังรับแรงกด ของคอนกรีตน้อยมาก พูดกันที่ /250 กก ต่อ ตร.ซม ถือว่ามากมายนัก งานสำคัญอาจทำได้ที่ 300 เท่านั้น ดังนั้นบ้านพักอาศัยในสมัยก่อน จึงถูกออกแบบให้รับน้ำหนักกดที่ 100 กก/ตร.ซม. ในปัจจุบัน สามารถที่จะทำให้ส่วนผสมของคอนกรีต รับน้ำหนักได้ใกล้ 1000 กก/ตร.ซม เพราะวิศวกรรู้จักเลือกใช้ซีเมนต์อย่างถูกประเภทนั่นเอง